حاج آقا حسین قمی، ابن محمود بن محمدعلی طباطبائی مشهدی. در قم 15 ربیع اول 1282 هجری قمری 1865/ میلادی متولد شد و پس از تحصیلات مقدماتی به سامراء رفت و در 1331 هجری قمری به ایران بازگشت و در مشهد سکونت گزید و در 1349 هجری قمری برای دومین بار به حج رفت و بازگشت. و در 1354 هجری قمری بعنوان مخالفت با رضاه شاه در اعمال قدرت برای رفع حجاب زنان و اتحاد شکل لباس مردان از مشهد به تهران آمد ولیکن نتوانست کاری انجام دهد و یک ماه در باغ سراج الملک در عبدالعظیم تحت نظر بود و سپس به عراق عرب تبعید شدو در کربلا سکونت گزید و در 1362 هجری قمری 1322/ ه. ش. مجدداً سفری به ایران آمد و پس از بازگشت از مشهد در تهران 25 روز بماند و چند تن از روحانیان قم مانند سید صدرالدین و میرزا محمد فیض و خوانساری به اوپیوستند و برای انجام خواستهای سابق خویش مذاکره کردند. دولت وقت به ریاست سهیلی چون بر خلاف دوران رضاه شاه نیازمند استمداد از نظریات افراطی مذهبی بود، تلگراف زیر را در جواب ایشان تصویب کرد و فرستاد: حضرت آیهالله طباطبائی قمی ! در جواب تلگرافی که از مشهد مقدس مخابره فرموده بودید محترماً زحمت میدهد: تلگراف در هیئت وزیران مطرح و تصویب دولت به شرح زیر اعلام میشود: 1- آنچه راجع به حجاب زن تذکر فرموده اند دولت عملاً این نظریه را تأمین نموده است، و دستور داده شد که متعرض نشوند. 2- در موضوع ارجاع موقوفات، خاصه اوقاف مدارس دینیه به مصارف مقررۀ آن، از چند ماه قبل دولت تصمیم گرفته است که بر طبق قانون اوقاف و مفاد وقفنامه ها عمل نماید و ترتیب این کار هم داده شد. و این تصمیم دولت نیز تعقیب خواهد شد. 3- در باب تدریس شرعیات و عمل به آداب دینی، برنامه های آموزشی بانظر یک نفر مجتهد جامعالشرایط، چنانکه در قانون شورای عالی فرهنگ قید شده منظور خواهد شد و راجع به مدارسی که عنوان مختلط دارند، در اول ازمنۀ امکان پسران از دختران تفکیک خواهند شد. 4- در باب تعمیر بقاع مطهرۀ بقیع، به وزارت امور خارجه دستور مؤکد داده شده که اقدامات سابق خودشان را تعقیب، و نتیجه بعداًبه اطلاع خاطر شریف خواهد رسید. 5- در باب اصلاح ارزاق عمومی در کشور، دولت مشغول اقدام است که از هر حیث آسایش عامه تأمین شود. نخست وزیر سهیلی. حاج آقا حسین قمی پس از دریافت تلگراف به عراق مراجعت کرد و درکربلا میزیست تا در سال 1366 هجری قمری 1947/ میلادی درگذشت و همانجا دفن شد. احوال وی در انجم فروزان ص 168 وذریعه ج 6 ص 49 آمده است. و از آثار او حاشیۀ فتوائی بر عروهالوثقی است که چاپ شده است. (ذریعه) (اعیان الشیعه) (انجم فروزان عباس فیض) (معجم المؤلفین)
حاج آقا حسین قمی، ابن محمود بن محمدعلی طباطبائی مشهدی. در قم 15 ربیع اول 1282 هجری قمری 1865/ میلادی متولد شد و پس از تحصیلات مقدماتی به سامراء رفت و در 1331 هجری قمری به ایران بازگشت و در مشهد سکونت گزید و در 1349 هجری قمری برای دومین بار به حج رفت و بازگشت. و در 1354 هجری قمری بعنوان مخالفت با رضاه شاه در اعمال قدرت برای رفع حجاب زنان و اتحاد شکل لباس مردان از مشهد به تهران آمد ولیکن نتوانست کاری انجام دهد و یک ماه در باغ سراج الملک در عبدالعظیم تحت نظر بود و سپس به عراق عرب تبعید شدو در کربلا سکونت گزید و در 1362 هجری قمری 1322/ هَ. ش. مجدداً سفری به ایران آمد و پس از بازگشت از مشهد در تهران 25 روز بماند و چند تن از روحانیان قم مانند سید صدرالدین و میرزا محمد فیض و خوانساری به اوپیوستند و برای انجام خواستهای سابق خویش مذاکره کردند. دولت وقت به ریاست سهیلی چون بر خلاف دوران رضاه شاه نیازمند استمداد از نظریات افراطی مذهبی بود، تلگراف زیر را در جواب ایشان تصویب کرد و فرستاد: حضرت آیهالله طباطبائی قمی ! در جواب تلگرافی که از مشهد مقدس مخابره فرموده بودید محترماً زحمت میدهد: تلگراف در هیئت وزیران مطرح و تصویب دولت به شرح زیر اعلام میشود: 1- آنچه راجع به حجاب زن تذکر فرموده اند دولت عملاً این نظریه را تأمین نموده است، و دستور داده شد که متعرض نشوند. 2- در موضوع ارجاع موقوفات، خاصه اوقاف مدارس دینیه به مصارف مقررۀ آن، از چند ماه قبل دولت تصمیم گرفته است که بر طبق قانون اوقاف و مفاد وقفنامه ها عمل نماید و ترتیب این کار هم داده شد. و این تصمیم دولت نیز تعقیب خواهد شد. 3- در باب تدریس شرعیات و عمل به آداب دینی، برنامه های آموزشی بانظر یک نفر مجتهد جامعالشرایط، چنانکه در قانون شورای عالی فرهنگ قید شده منظور خواهد شد و راجع به مدارسی که عنوان مختلط دارند، در اول ازمنۀ امکان پسران از دختران تفکیک خواهند شد. 4- در باب تعمیر بقاع مطهرۀ بقیع، به وزارت امور خارجه دستور مؤکد داده شده که اقدامات سابق خودشان را تعقیب، و نتیجه بعداًبه اطلاع خاطر شریف خواهد رسید. 5- در باب اصلاح ارزاق عمومی در کشور، دولت مشغول اقدام است که از هر حیث آسایش عامه تأمین شود. نخست وزیر سهیلی. حاج آقا حسین قمی پس از دریافت تلگراف به عراق مراجعت کرد و درکربلا میزیست تا در سال 1366 هجری قمری 1947/ میلادی درگذشت و همانجا دفن شد. احوال وی در انجم فروزان ص 168 وذریعه ج 6 ص 49 آمده است. و از آثار او حاشیۀ فتوائی بر عروهالوثقی است که چاپ شده است. (ذریعه) (اعیان الشیعه) (انجم فروزان عباس فیض) (معجم المؤلفین)
ابن عبدالله چلبی آدرنوی حنفی متخلص به آلی. درگذشتۀ 1050 هجری قمری یک تاریخ عمومی به ترکی نگاشته و دیوان شعر ترکی و ریاض التراجم و جز آن به ترکی دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 322)
ابن عبدالله چلبی آدرنوی حنفی متخلص به آلی. درگذشتۀ 1050 هجری قمری یک تاریخ عمومی به ترکی نگاشته و دیوان شعر ترکی و ریاض التراجم و جز آن به ترکی دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 322)
ابن محمد بن الرضا آوی علوی. شاعر آخر سدۀ هفتم و آغاز هشتم هجری. ادیب مترسل بود. او راست: ترجمه محاسن اصفهان از مفضل بن سعد مافروخی که به سال 729 هجری قمری بپایان رسانیده و براون آن را در 1901 م. به انگلیسی ترجمه و چاپ کرد، عباس اقبال ترجمه فارسی آوی را در سال 1328 هجری شمسی در تهران پخش کرده است. اشعار آوی در ص 6، 7، 24، 28، 31، 33، 43، 44، 58، 99، 101، 115، 131، 132، 135 آن کتاب دیده میشود
ابن محمد بن الرضا آوی علوی. شاعر آخر سدۀ هفتم و آغاز هشتم هجری. ادیب مترسل بود. او راست: ترجمه محاسن اصفهان از مفضل بن سعد مافروخی که به سال 729 هجری قمری بپایان رسانیده و براون آن را در 1901 م. به انگلیسی ترجمه و چاپ کرد، عباس اقبال ترجمه فارسی آوی را در سال 1328 هجری شمسی در تهران پخش کرده است. اشعار آوی در ص 6، 7، 24، 28، 31، 33، 43، 44، 58، 99، 101، 115، 131، 132، 135 آن کتاب دیده میشود
ابن اردشیر بن محمد کاتب ملقب به نجم الدین و مکنی به ابوعبیدالله. شاگرد نجیب الدین یحیی (601- 689 هجری قمری). بوده و از وی اجازۀ روایت دارد. (ذریعه ج 1 ص 253)
ابن اردشیر بن محمد کاتب ملقب به نجم الدین و مکنی به ابوعبیدالله. شاگرد نجیب الدین یحیی (601- 689 هجری قمری). بوده و از وی اجازۀ روایت دارد. (ذریعه ج 1 ص 253)
ابن محمد بن عبدالله طیبی ملقب به شرف الدین و متوفی در 13 شعبان 743 هجری قمری / 1342 میلادی او راست: ’الکاشف عن حقایق السنن النبویه’ و جز آن. (معجم المؤلفین) (درر الکامنه ج 2 ص 68) (شذرات الذهب ج 6 ص 137) (بدر الطالع ج 1 ص 239) (بغیه الوعاه228) (کشف الظنون) (روضات ص 224) (زرکلی ج 1 ص 259)
ابن محمد بن عبدالله طیبی ملقب به شرف الدین و متوفی در 13 شعبان 743 هجری قمری / 1342 میلادی او راست: ’الکاشف عن حقایق السنن النبویه’ و جز آن. (معجم المؤلفین) (درر الکامنه ج 2 ص 68) (شذرات الذهب ج 6 ص 137) (بدر الطالع ج 1 ص 239) (بغیه الوعاه228) (کشف الظنون) (روضات ص 224) (زرکلی ج 1 ص 259)
الطیبی، نامش حسین بن محمد بن عبدالله الطیبی. وی ازعلماء حدیث و تفسیر و بیان بود. ثروتی فراوان از ارث پدر و تجارت به دست آورده و تمامی را بمصارف خیریه رساند بحدی که در پایان عمر فقیر و نیازمند شد. مردی فروتن و با ارباب بدعت سخت مخالف بود. پیوسته ملازم تعلیم طلاب بود و نسبت به بینوایان آن طبقه انفاق و احسان میکرد. در استخراج دقائق از کلام حق و سنت پیمبر آیتی بود. وی را ضعف باصره عارض شده بود. از تألیفات وی یکی ’التبیان فی المعانی و البیان’ است که بطبع نرسیده. دیگر شرح کشاف در تفسیر و شرح مشکاه المشکاه در حدیث است. وفات وی بسال 743 هجری قمری بوده است. نقل از الدرر الکامنه. (الاعلام زرکلی ج 1 ص 259)
الَطیبی، نامش حسین بن محمد بن عبدالله الطیبی. وی ازعلماء حدیث و تفسیر و بیان بود. ثروتی فراوان از ارث پدر و تجارت به دست آورده و تمامی را بمصارف خیریه رساند بحدی که در پایان عُمر فقیر و نیازمند شد. مردی فروتن و با ارباب بدعت سخت مخالف بود. پیوسته ملازم تعلیم طُلاب بود و نسبت به بینوایان آن طبقه انفاق و احسان میکرد. در استخراج دقائق از کلام حق و سنت پیمبر آیتی بود. وی را ضعف باصره عارض شده بود. از تألیفات وی یکی ’التبیان فی المعانی و البیان’ است که بطبع نرسیده. دیگر شرح کشاف در تفسیر و شرح مشکاه المشکاه در حدیث است. وفات وی بسال 743 هجری قمری بوده است. نقل از الدرر الکامنه. (الاعلام زرکلی ج 1 ص 259)
ابن محمد بن مصطفی بالی غزی عالم. متولد در غزه 1235 هجری قمری 1820/ میلادی و متوفی در 1271 هجری قمری 1855/ میلادی او راست: منظومۀ منحهالرحمان فی فضایل رمضان و جز آن. (معجم المؤلفین از فهرست ظاهریه) (اعلام النبلاء ج 7 ص 297)
ابن محمد بن مصطفی بالی غزی عالم. متولد در غزه 1235 هجری قمری 1820/ میلادی و متوفی در 1271 هجری قمری 1855/ میلادی او راست: منظومۀ منحهالرحمان فی فضایل رمضان و جز آن. (معجم المؤلفین از فهرست ظاهریه) (اعلام النبلاء ج 7 ص 297)
ابن کمال الدین الابزر الحسینی الحلی ادیب شاعر رجال شناس. او راست: کتاب الرجال. (معجم المؤلفین از شعراء الحلۀ خاقانی ج 2 ص 78) (بروکلمان ج 2 ص 373) (ذریعه ج 9 ص 20 و28) (فهرست دانشگاه ج 3 ص 567) (سلافه ص 545) ابن دره نیلی عالم فقیه بود و در نیل در 644 هجری قمری درگذشت و جنازه اش را به حله بردند. تصانیف دارد. (معجم المؤلفین از اعیان الشیعه)
ابن کمال الدین الابزر الحسینی الحلی ادیب شاعر رجال شناس. او راست: کتاب الرجال. (معجم المؤلفین از شعراء الحلۀ خاقانی ج 2 ص 78) (بروکلمان ج 2 ص 373) (ذریعه ج 9 ص 20 و28) (فهرست دانشگاه ج 3 ص 567) (سلافه ص 545) ابن دره نیلی عالم فقیه بود و در نیل در 644 هجری قمری درگذشت و جنازه اش را به حله بردند. تصانیف دارد. (معجم المؤلفین از اعیان الشیعه)
ابن علی بن عبدالکافی بن علی بن یوسف مکنی به ابوالطیب و ملقب به جمال الدین رجال شناس. وی در قاهره 722 هجری قمری 1322/ میلادی متولد و در دمشق در رمضان 755 هجری قمری / 1354 میلادی درگذشت. مدرس و نایب قاضی دمشق بود و کتابی در کسانی که ’حسین بن علی’نام دارند تألیف کرده است. (معجم المؤلفین از دررالکامنه ج 2 ص 61) (حسن المحاضره ج 1 ص 248) (کشف الظنون) (دائره المعارف اسلام) (هدیه العارفین ج 1 ص 314)
ابن علی بن عبدالکافی بن علی بن یوسف مکنی به ابوالطیب و ملقب به جمال الدین رجال شناس. وی در قاهره 722 هجری قمری 1322/ میلادی متولد و در دمشق در رمضان 755 هجری قمری / 1354 میلادی درگذشت. مدرس و نایب قاضی دمشق بود و کتابی در کسانی که ’حسین بن علی’نام دارند تألیف کرده است. (معجم المؤلفین از دررالکامنه ج 2 ص 61) (حسن المحاضره ج 1 ص 248) (کشف الظنون) (دائره المعارف اسلام) (هدیه العارفین ج 1 ص 314)
ابن عبدالله بن بکرمکنی به ابوالحسن صبحی بصری. جامی در نفحات الانس گوید: از بزرگان آغاز قرن چهارم هجری است و برخی او را ابوعبدالله حسن نوشته اند و در آنجا در 320 هجری قمری درگذشته است. و صبحی منسوب به صبحه، قلعه یی در دیاربکر است. (از نامۀ دانشوران ج 3 ص 33 از نفحات الانس)
ابن عبدالله بن بکرمکنی به ابوالحسن صبحی بصری. جامی در نفحات الانس گوید: از بزرگان آغاز قرن چهارم هجری است و برخی او را ابوعبدالله حسن نوشته اند و در آنجا در 320 هجری قمری درگذشته است. و صبحی منسوب به صبحه، قلعه یی در دیاربکر است. (از نامۀ دانشوران ج 3 ص 33 از نفحات الانس)
ابن محمد اسکداری رومی متخلص به لبیب قاضی اناطول و درگذشتۀ 1181 هجری قمری است و دیوان شعر دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 327) او راست: ’جغرافیای تجارتی’ قاهره 1908 میلادی (معجم المؤلفین از فهرست دارالکتب)
ابن محمد اسکداری رومی متخلص به لبیب قاضی اناطول و درگذشتۀ 1181 هجری قمری است و دیوان شعر دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 327) او راست: ’جغرافیای تجارتی’ قاهره 1908 میلادی (معجم المؤلفین از فهرست دارالکتب)
ابن ابی القاسم بغدادی ملقب به عزالدین فقیه اصولی ادیب و پزشک و قاضی بغداد بود. او راست: الهدایه در فقه و کتابی در طب و جز آنها. وی در 712 هجری قمری 1312/ میلادی درگذشت. (معجم المؤلفین از الدیباج ابن فرحون 105)
ابن ابی القاسم بغدادی ملقب به عزالدین فقیه اصولی ادیب و پزشک و قاضی بغداد بود. او راست: الهدایه در فقه و کتابی در طب و جز آنها. وی در 712 هجری قمری 1312/ میلادی درگذشت. (معجم المؤلفین از الدیباج ابن فرحون 105)
ابن عبدالله گیچه چی زاده رومی متخلص به وهبی قاضی حلب بود وعزل شده، در 1149 هجری قمری درگذشت. دیوان شعر و ’سورنامه’ به نظم ترکی دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 325)
ابن عبدالله گیچه چی زاده رومی متخلص به وهبی قاضی حلب بود وعزل شده، در 1149 هجری قمری درگذشت. دیوان شعر و ’سورنامه’ به نظم ترکی دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 325)
ابن ملا محمد از قریۀ جم وزیر در چهار فرسنگی سیراف معروف به فاضل جم. متوفی در 25 ذیحجه 1319 هجری قمری او راست: جام جم در تاریخ سیراف و بنادر و ریاض المصائب. (ذریعه ج 5 ص 23 و ج 11 ص 5)
ابن ملا محمد از قریۀ جم وزیر در چهار فرسنگی سیراف معروف به فاضل جم. متوفی در 25 ذیحجه 1319 هجری قمری او راست: جام جم در تاریخ سیراف و بنادر و ریاض المصائب. (ذریعه ج 5 ص 23 و ج 11 ص 5)
ابن عبدالله ادنه وی حنفی ملقب به آلی. او راست: ’عقود الجمان’ و ’لجه اللغات’ و جز آن و در 1050 هجری قمری 1640/ میلادی درگذشت. (هدیه العارفین ج 1 ص 322 و معجم المؤلفین)
ابن عبدالله ادنه وی حنفی ملقب به آلی. او راست: ’عقود الجمان’ و ’لجه اللغات’ و جز آن و در 1050 هجری قمری 1640/ میلادی درگذشت. (هدیه العارفین ج 1 ص 322 و معجم المؤلفین)
ابن محمد بن حسین بن عبدالله حبشی صوفی. در شهر سیون در 1258 هجری قمری 1842/ میلادی متولد و در مکه در 1330هجری قمری 1912/ میلادی درگذشت. کتابچه یی در زنجیرۀ روایات خویش دارد. (معجم المؤلفین از الاعلام الشرقیه)
ابن محمد بن حسین بن عبدالله حبشی صوفی. در شهر سیون در 1258 هجری قمری 1842/ میلادی متولد و در مکه در 1330هجری قمری 1912/ میلادی درگذشت. کتابچه یی در زنجیرۀ روایات خویش دارد. (معجم المؤلفین از الاعلام الشرقیه)
ابن عمر بن حسن بن عمر بن حبیب حلبی ملقب به شرف الدین در جمادی دوم 712 هجری قمری / 1312 میلادی متولد و در حلب 777 هجری قمری / 1376 میلادی درگذشت. او راست: ’الفهرست’ و ’المشیخه’. (معجم المؤلفین از شذرات الذهب ج 6 ص 351) ابن حبیب ملقب به بدرالدین. درگذشتۀ779 هجری قمری او راست: فصول الربیع. (کشف الظنون)
ابن عمر بن حسن بن عمر بن حبیب حلبی ملقب به شرف الدین در جمادی دوم 712 هجری قمری / 1312 میلادی متولد و در حلب 777 هجری قمری / 1376 میلادی درگذشت. او راست: ’الفهرست’ و ’المشیخه’. (معجم المؤلفین از شذرات الذهب ج 6 ص 351) ابن حبیب ملقب به بدرالدین. درگذشتۀ779 هجری قمری او راست: فصول الربیع. (کشف الظنون)